Tkdf, Kadın Cinayetleri Verilerini Açıkladı. “En Sevdikleri Kişi Neden Kadınları Katlediyor? Bu Sorunun Cevabı, Eşitsizlik”

Türkiye Bayan Dernekleri Federasyonu (TKDF), 2022’de 11 Kasım’a kadar toplam 327 bayan cinayeti işlendi. Datalar, bayanların en fazla münasebet yaşadığı kişi, boşanma ya da ayrılma etabında olduğu kişi, boşandığı ya da ayrıldığı kişi ve aile içinden bir kişi tarafından öldürüldüğünü ortaya koyuyor. Açıklamada, “‘Kadınları kimler katletti’ diye baktığımızda ise en sevdikleri çıkıyor karşımıza. Sorgulamalıyız. Neden en sevdikleri kişi kadınları katlediyor? Bu sorunun cevabını biz eşitsizlik olarak değerlendiriyoruz” denildi.

TKDF, 2021-2022 ortasında işlenen bayan cinayetleri datalarını yayınladı. TKDF’nin internet sitesinde yayınlanan verilere göre, 2021 yılında toplam 348 kadın cinayete kurban giderken, 2022’de ise 11 Kasım’a kadar toplam 327 kadın cinayeti işlendi.

Aylara göre işlenen kadın cinayeti verilerine bakıldığında ise, 2021 yılında 38 kadın ile en yüksek sayı Aralık ayında kaydedildi. 2022’de ise en fazla cinayet 39 bayanın öldürülmesiyle Ekim ayında kaydedildi.

2022’DE EN FAZLA KADIN CİNAYETİ İSTANBUL’DA İŞLENDİ

1 Ocak-11 Kasım 2022 ortasında 64 bayanın öldürülmesiyle İstanbul en çok bayan cinayetinin işlendiği kent oldu. İstanbul’u, 19 cinayet ile İzmir, 17 cinayet ile Ankara takip etti. Ankara’yı ise Adana, Şırnak, Mersin, Konya, Kocaeli ve Bursa takip etti.

Kadın cinayetlerinin en çok işlendiği vilayetlerde yıllara nazaran yapılan karşılaştırmada ise Antalya, Adana, Kocaeli, Bursa’da azalış gösterirken, İzmir ve Konya’da bir değişim kaydedilmedi. İstanbul, Ankara, Şırnak ve Mersin’de ise 2022’de 2021 yılına nazaran daha fazla cinayet işlendi.

“EVLİ İKEN KATLEDİLEN SAYISININ ÇOK YÜKSEK OLMASI ŞİDDETİN ANA MERKEZİ KUTSAL AİLE OLARAK TANIMLADIĞIMIZ KURUM OLDU”

2022 yılında öldürülen bayanların 156’sı evliyken, 70’i bekar, 27’si boşanmış ve 14’ü dini nikahlıydı. 60 bayanın ise uygar durumlarına ait bilgi edinilemedi. 2021 yılında ise cinayete kurban giden bayanların 148’si evliyken, 133’ü bekar/boşanmış, 14’ü dini nikahlı ve 53’ünün uygar durumuna ait bilgi edinilemedi. Buna ait, “Medeni hal bakımından irdelediğimizde bilgileri, evli iken katledilen sayısının çok yüksek olması şiddetin ana merkezinin kutsal aile olarak tanımladığımız kurum olduğunun altını çizmeliyiz. Federasyon kutsal aile tanımlamasına her vakit karşı çıkmıştır. İçinde cinsel istismarın ve şiddetin olduğu yerler aile kurumu değildir. Bu yüzden buralara kutsallık atfetmek de yanlıştır. Aile toplumun en küçük ve en kıymetli ünitesi olarak çağdaş demokratik ve tüzel normlar içinde varlığını sürdürmeli, iktidarlar bu kovana çomak sokmamalıdırlar” ifadeleri kullanıldı.

Öldürülen kadınların yaş ortalamasına ilişkin verilere göre, 2021 yılında ortalama yaş 36,4 iken 2022’de 35,89 oldu. 2021’de en küçük yaş 2 iken 2022’de 3 yaş oldu. 2021 en büyük yaş 96 olarak kaydedilirken, 2022’de 81 olarak kaydedildi. Yaş ortalamasına ilişkin şu değerlendirmeye yer verildi:

“Yaş aldıkça vefat sayılarında artış gözlemlenmekte. Erkeğin ‘Sinirime hakim olamadım’ cümlesinin ardına sığındığı bu katliamlara yaş almışlara hürmet konusunda güzel örnek olamadığımızı da yansıtmakta. En düşük yaş skalasına baktığımızda birçok vakit çocuklu ailelerdeki bayanlar olarak karşımıza çıkmakta. Bu, evliliğin birinci 10 yılı içinde şiddete uğradıklarını ortaya koymakta.”

“‘KADINLARI KİMLER KATLETTİ’ DİYE BAKTIĞIMIZDA EN SEVDİKLERİ ÇIKIYOR KARŞIMIZA”

Veriler, bayanların en fazla bağ yaşadığı kişi, boşanma ya da ayrılma basamağında olduğu kişi, boşandığı ya da ayrıldığı kişi ve aile içinden bir kişi tarafından öldürüldüğünü ortaya koyuyor. Alaka yaşadığı kişi tarafından bayanların öldürülmesini ikinci olarak da kuşkulu vefatlar takip etti. 2021’de 125 kadın ilişkisi olan kişi tarafından öldürülürken, 2022’de 116 bayan tıpkı şahıslar tarafından öldürüldü. 2021’de 71 olan şüpheli ölüm sayısı, 2022’de 75’e çıktı. 2021’de 31 bayan boşanma yahut ayrılma etabında olduğu kişi tarafından öldürülürken, 2022’de 40 kadın bu kişiler tarafından öldürüldü. Aile bireyleri tarafından öldürülen kadın sayısı 2021’de 48 iken, bu 2022’de 37 oldu. 33 kadın 2021 yılında boşandığı veya ayrıldığı kişi tarafından öldürülürken, 2022’de 31 kişi bu şahıslarca öldürüldü. Bu karşılaştırma için, “‘Kadınları kimler katletti’ diye baktığımızda ise en sevdikleri çıkıyor karşımıza. Sorgulamalıyız. Neden en sevdikleri kişi kadınları katlediyor? Bu sorunun cevabını biz eşitsizlik olarak değerlendiriyoruz. Geleneksel rollerle beslenen eril zihniyetin gün geldiğinde sevgiyi ikinci plana atacak kadar gözü karalığını ortaya koymaktadır” denildi.

2021-2022 ortasında bayanlar en fazla ateşli silah ve kesici alet kullanılarak katledildi. Bunları yüksekten düşme ve boğma takip etti. 2021’de 148 kadın, 2022’de ise 156 bayan ateşli silahla öldürüldü. 2021’de 90 kadın kesici aletle katledilirken, 2022’de 74 bayan bu formda öldürüldü. 2021’de 24 kadın yüksekten düşerek öldürülürken, 2022’de 28 bayan yüksek düşerek öldü. 2021’de 24 kadın, 2022’de ise 13 bayan boğularak öldürüldü. Nasıl öldürüldüğü bilinmeyen bayan sayısı 2021’de 62 iken, 2022’de 56 oldu.

Son olarak, 2008’den 11 Kasım 2022’ye kadar öldürülen bayanların sayısına yer verildi. Buna nazaran; 2008 yılında 66 bayan cinayeti işlenirken, 2009’da 125, 2010’da 203 bayan öldürülmüş, İstanbul Sözleşmesi’nin yürürlüğe girdiği 2011 yılında öldürülen kadın sayısı 130’a düşmüştü.  2011’den 2015’e kadar bayan cinayeti sayısı artmış, 2016 yılında kısmi bir düşüş kaydedildi. Son 14 yılın en yüksek sayısı ise 421 bayan ile 2019 yılında kaydedildi. 2020’de 409 kadın, 2021’de 348 bayan ve 11 Kasım 2022’ye kadar ise 327 bayan katledildi.

“SAHADAKİ DURUMUN GERÇEK YANSIMASI ÖLÇÜLMELİ”

Bu tablonun değişmesinin mümkün olduğu kaydedilen açıklamanın devamı ise şöyle:

“Öncelikle akademi ve Bakanlık iş birliğinde bir araştırma yapılarak alandaki durumun gerçek yansıması ölçülmeli. 2015 yılından beri alandan data alınmamış ve üstelik dünyamızı kasıp kavuran bir Covid pandemisi yaşamışız. Karantinalarda geçen vakitlerle hayat ile vefat ortasındaki bağın çok yakın olduğu vakitleri yaşattı bize ve bu insanların farklı düşünmelerine sebep olmuşken üstelik. Tekrar bu süreçte meskende kalan birlikte yaşayan ya da evli genç kuşağın toplumsal rollerin katı kuralları içinde ikincilleşen kadınlık ile karşı karşıya kalarak hüsrana uğramıştır. İşte bu nedenle acil bir araştırma ve sonuçlarına nazaran bir siyaset üretmek lazım.

Biz federasyon olarak 55 belediye ile eşitlik yerelden başlar diyerek çalışmalarımızı yerelden siyaset üretmeye yönlendirdik. Unutulmasın ki önleyemediğimiz sorun, kartopundan çığ olarak konutumuzun önüne düşmüş durumda.”