Her ne kadar insanlar tarih boyunca salgın hastalıklarla mücadele etse de bilinen ilk virüs sanıldığı gibi veba ya da kolera değildir. Bu ikisinden yüzyıllar önce o dönemin kaşifleri tarafından keşfedilen bir virüs var. Detaylar için haberimize bakınız. ?
Kaynak:https://www.iflscience.com/what-was-t…
Virüsler milyarlarca yıldır var olmalarına rağmen ilk bilimsel tanımları 19. yüzyılın sonlarına doğru yapılmıştır.
Ancak bu gizemli ‘görünmez’ faktörleri tam olarak kavramak onlarca yıl süren bir çalışma gerektirdi. Virüslerin keşfine yönelik ilk adım, 1876 yılında Adolf Mayer adlı Alman tarım kimyacısı ve Wageningen’deki Tarımsal Deney İstasyonunun yöneticisi tarafından atıldı. Mayer, tütün bitkilerini etkileyen tuhaf bir lekelenme hastalığından bahsetti. Hastalığın bakteri ya da mantarlardan kaynaklandığını düşünmesine rağmen yaptığı testlerde ve mikroskobik incelemelerde herhangi bir organizmaya rastlanmadı.
Bilim dünyasının ilk kez tanıştığı virüs, tütün bitkilerinin hastalıklı yapraklarından keşfedilen tütün mozaik virüsüydü.
Asıl çığır açan keşif, 1892’de Rus botanikçi Dmitri Ivanovsky tarafından yapıldı. Ivanovsky, enfekte olmuş bitkinin özsuyunun, bakteri tutucu bir filtreden geçtikten sonra bile bulaşıcı özelliğini koruduğunu keşfetti. Yeni bir şey bulduğunu bilmesine rağmen bazıları Ivanovsky’nin keşfinin önemini tam olarak kavramadığını düşünüyor.
1898’de Hollandalı mikrobiyolog Martinus Beijerinck, Ivanovsky’nin deneylerini tekrarladı.
Beijerinck, deneyin tütün mozaiği hastalığının bir bakteri olmadığını, bunun yerine ‘bulaşıcı canlı sıvı’ anlamına gelen ‘contagium vivum fluidum’ adını verdiği bir şey olduğunu gösterdiğini savundu. Daha sonra patojenin bakteriyel olmayan doğasını tanımlamak için ‘virüs’ kelimesini kullanmaya başladı. Bu dönemde ağız ve tırnak hastalığı, tavşan miksomatozisi, Afrika at hastalığı ve kuş vebası gibi hastalığa neden olan diğer birçok patojenin de bakteri tutucu filtreden geçebildiği keşfedildi. Ancak bu ‘görünmez’ faktörün doğası hâlâ bilinmiyordu.
Mozaik virüsünün sarı hummanın nedeni olarak tanımlanması viroloji tarihinde özellikle büyük bir andı.
1898’de İspanyol-Amerikan Savaşı sırasında ABD ordusu Küba kıyılarına vardığında sarı humma nedeniyle harap oldu. Walter Reed, James Carroll, Aristides Agramonte ve Jesse William Lazear’ın çalışmaları sayesinde hastalığın, enfekte bir hastanın filtrelenmiş kan serumu yoluyla bulaştığı gösterildi. Bu keşif, sarı hummayı bir virüse atfedilen ilk insan bulaşıcı hastalığı haline getirdi. 1931 yılında elektron mikroskobunun icadına kadar virüsleri görmek mümkün değildi. Ve yine tütün mozaik virüsü, bir manzarada yakalanan ilk virüs olma onurunu kazandı.
1950’lerde Rosalind Franklin’in çalışmasının bir başka büyük etkisi daha oldu.
Franklin, X-ışını kristalografisini kullanarak, tütün mozaik virüsünün yapısını, bir protein zarıyla sınırlanan tek sarmallı bir RNA molekülü olarak tanımladı. Daha sonraki çalışmaları, DNA’nın iki iplikten oluşan bir molekül olduğunun belirlenmesine yardımcı oldu ve bu da DNA’nın çift sarmal yapısına ilişkin ünlü bulgularına yol açtı.
Virüsler, keşfedilmelerinin üzerinden bir asır geçmesine rağmen hâlâ yıkıcı güçlerini koruyor.
Günümüzde virüslerin ‘canlı’ varlıklar olup olmadığı hala tartışılıyor. Virüsler aktif formdaki parazitlerdir. Çoğalmak için canlı bir hücreye ihtiyaç duyarlar ve bakteriler gibi diğer serbest yaşayan mikroorganizmalar gibi dışarıda bağımsız olarak büyüyemezler. Ancak bildiğimiz anlamda yaşamın merkezinde yer alan DNA veya RNA’dan oluşurlar. Bu nedenle pek çok bilim insanı şu anda onları ‘yaşayan’ olarak kabul ediyor.
